Gazete Şujin, 02/04/2017 tarihinde yayınlanmıştır.
Beden Olumlama Hareketi ‘Body Positive Movement’ 2000’lerle birlikte Amerika’da ‘bedeni olduğu haliyle kabul etme’ aktivizmi olarak doğdu. Hareketi; bireylerin bedenlerini ‘her haliyle’ onaylamasını, kabul etmesini ve tek bir ideal beden tipi olmadığını temel alan feminist bir hareket olarak tanımlayabiliriz. Hemen bu noktada belirtmek gerekir ki ‘her halinle güzelsin ve kendini sevmelisin’ mottoları kapitalizme yenik düşen ana akımı temsil ediyorken; ideal beden olumlama hareketi kendini kabullenme ve bedenine karşı nötr de olabilme halini esas alıyor. Yaşadığımız coğrafyada bedenlerimiz üzerinde herkesin söyleyecek sözü varken, her an her birimiz bir diğerinin kafasındaki imaja uymadığımız için eleştiriliyor, kahkahamız sorgulanıyor, kıyafetlerimizin ‘bedelini’ ödemek zorunda bırakılıyorken Türkiye’deki feministlerin de beden olumlamaya sessiz kalması beklenemezdi ve resmi olarak hareket kendi aktivistlerini doğurmak üzere yola çıktı.
Beden Olumlama Hareketi tüm vücut şekilleri, boyutlarını kapsayıcıdır. Bedene dair aklınıza gelebilecek her ‘öteki’ tanımı hareketin dokunmak istediğidir. Evet evet! Tam olarak öyle! Bedenini her haliyle kabul etmesi gerekenler sadece kadınlar değil! İlginç mi? Cümleyi tekrar tekrar okuyarak ‘cinsiyet bağımsız’ bir hareket olduğunu sindirin derim. Çünkü beden söz konusu olduğunda sadece kadınların idealize edilmiş görüntüye sahip olması gerektiği, erkeklerin ise ‘ideal’i talep ettiği devir kapanalı baya uzun zaman oldu.
Orantılı kıvrımlar, pürüzsüz bir ten, hokka burunlar, heteroseksüel bireyler, beyazlık, ışıltılı saçlar, tam bir vücut, natranslık, lekesizlik, selülitten uzak çatlaksız bacaklar, ah bir de kılsız tüysüz olsun lütfen! Hayır! Hiçbirimiz bu tanımlara uymak zorunda değiliz. Doğuştan getirdiğimiz lekelerimiz olabilir, ampüte veya sonradan uzuv kaybı yaşamış olabiliriz, cinsel yönelimimize biz karar veririz ve ayrıca ten rengimiz için kabul edilebilir rengin beyaz olduğunu kim söyledi? İdeal güzellik kavramı seneler ve coğrafyalara göre değişip dönüşüyor. Bugünün ‘güzel’i, yirmi sene öncesinin kabul edilmezi olabilir ve elbette tam tersi de geçerli. Bedenlerimiz kabul edilebilirliğine kimsenin karar veremeyeceği, bize ait, bize özel ve biricikler. Dünyada beden olumlama hareketi aktivistleri bu fikri daha çok yaygınlaştırabilmek için inanılmaz güzel işler yapıyorlar.
Hareketin en görünür aktivistleri büyük beden bireyler. Görünür olmaları hareketi ‘şişmanlığı (hatta obeziteyi) övüyorsunuz’ eleştirisine maruz bıraksa da önce had bilmek gerektiğini hatırlatmak isterim. Büyük beden her bireyin sağlıksız olduğu fikrine nereden kapıldınız? Ayrıca teknolojinin ve imkanların hızına yetişemediğimiz bu devirde sizce de bu bireylerin sizin yönelttiğiniz ‘spor yap’, ‘sebze ile beslen’ ‘kalpten tık diye gidersin 9’ gibi cümlelerle her gün her mecrada karşılaşmıyor olma ihtimalleri var mı? Sizin aklınıza gelen her fikri karşınızdakinin de biliyor olabileceğini, bireylerin kendi bedenlerini (sağlıklı olduğu müddetçe) istedikleri ölçüde kabul edebileceği fikrine alışın lütfen. Aktivistler şişmanlığı övmüyor, beden tipi ve boyutunun kimseyi bir diğerinden üstün kılamayacağını anlatıyorlar.
Görünürlük sıralamasında ikinci sıraya vitiligo ve şarap lekeli bireyleri almak yanlış olmayacaktır. Tam bu noktada harika bir beden olumlama hareketi aktivisti eylemi görmek için videoyu izlemenizi tavsiye ederim.
Bedenlerimiz söz konusu olduğunda kimin hangi deneyimden geçtiğini bilemeyeceğimize ve her durumda saygı duymamız gerektiğine vurgu yapmak gerek. Hareketin engelli, kıllı, trans, zayıf, lekeli, şişman -ve daha birçok tanıma sahip- bireyleri ‘her bir zerremizle varız, buradayız’ diyorken, sizin zihninizdeki ‘ama sen ideale yakınsın/idealsin’ diye tanımladığınız bireyler de savunuculuk yapabilirler. Ayrıca sizin idealiniz, karşınızdaki bireyin ideali ile örtüşmek zorunda da değil. Amacın farkındalık yaratmak ve vücudunu kabullenen bireylerin artması olduğunu aklımızdan çıkarmamalıyız.
Hareketin aktivistlerinden Ezgi’yi yaptığı muhteşem çevirileri için blogundan, beden olumlama hareketine destek fotoğraflarını paylaşan Berrak’ı instagram hesabından takip edebilirsiniz. Mottolar, seminer bilgileri ve online aktivizm için Facebook, Twitter ve Instagram takip ederek hareketin online eylemlerine katılabilir, dünyadaki aktivistlerin ve buradakilerin neler yaptığını anlık öğrenebilirsiniz.
AYBALA ARSLANTÜRK
İSTANBUL, NİSAN 2017
bedenolumlama.wordpress.com 